تاریخچه پنکه

در این مطلب تاریخچه پنکه را بررسی خواهیم کرد. در تاریخچه پنکه در مورد اختراع این دستگاه و ویژگی هایی که داشتند، اطلاعات مفیدی را در اختیارتان قرار خواهیم داد. همچنین در مورد تاریخچه ورود پنکه به ایران و نحوه پیشرفت و توسعه پنکه ها نیز توضیحاتی را ارائه خواهیم داد. پیشنهاد می کنیم اگر به مطالعه تاریخچه پنکه علاقه دارید، این مطلب را از دست ندهید.

ابتدایی ترین سیستم های خنک کننده پیش از اختراع پنکه

گذشتگان ما در هزاران سال پیش برای خنک تر شدن، خود را با دست باد می زدند، همان کاری که ما نیز گاهی در گرمای طاقت فرسا به صورت ناخودآگاه انجام میدهیم.

• مصریان باستان با پی بردن به اینکه باد زدن با دست موجب گردش هوا و احساس خنک بودن می شود، برخی از بردگان را مجبور میکردند بالای سر آن ها بایستند و با برگ های پهن نیلوفر آبی، آنها را باد بزنند.
• همچنین برخی از اقوام مصریان با استفاده از حصیر مرطوب یا ظرف های پر از آب، سیستم ساده خنک کننده تبخیری ایجاد می کردند تا با جذب گرمای محیط و تبخیر شدن، باعث خنک شدن محیط شود.
• در میان اقوام رومیان و یونان نیز از پرهای طاووس برای باد زدن و خنک کردن خود استفاده می کردند.
• ژاپنی ها با الهام از نحوه بال زدن خفاش ها، پره های تاشویی را اختراع کردند که با باز و بسته شدن، باعث به جریان افتادن هوا شده و از گرمای هوا می کاستند.
• در سال های بسیار دور در چین از بادبزن های رنگی استفاده می کردند. این بادبزن ها در سال های 1400 میلادی توسط بازرگانان پرتغالی به اروپا برده شدند.
• در همین سال ها بود که چینی ها به فکر مکانیزه کردن بادبزن ها افتادند. حدودا 180 سال قبل از میلاد یکی از مخترعان به نام سلسله هانگ در چین، بادبزن های دواری ساخت که دارای 7 پره بودند و هر پره تا 10 متر قطر داشتند. این دستگاه برای خنک کردن سالن های بزرگ یا هال خانه های مسکونی مناسب بود.

همه دستگاه های خنک کننده ای که از آن ها نام بردیم، همگی به صورت دستی و یا با تکیه بر نیروی اسب بخار کار می کردند.

تاریخچه اختراع اولین پنکه

اولین شخصی که با کمک نیروی برق توانست پنکه برقی را اختراع کند، شخصی به نام “ویلر” بود. ویلر با استفاده از نقشه کشی هایی که در کارهای ادیسون و نیکولا تسلا انجام داد و با کمک نیروی برق که در آن سال ها تازه کشف شده بود، توانست اولین پنکه رومیزی برقی با موتور الکتریکی را طراحی کند. این پنکه برقی طراحی ساده ای داشت. تنها دو پره به یک موتور الکتریکی متصل شده بود که با چرخش خود می توانست باد تولید کند،. به عبارت بهتر هوا را به گردش در بیاورد. البته برای این پنکه هیچ محافظی ساخته نشده بود و پره ها جریان هوا را ایجاد می کردند.

اولین پنکه از چه ویژگی هایی برخوردار بود؟

اگر بخواهیم در مورد ظاهر اولین پنکه ها توضیح دهیم، باید به طراحی ساده و ابتدایی آن ها اشاره کنیم. پنکه های بسیار قدیمی ظاهر صنعتی داشتند و معمولا از جنس فلزهای مقاوم ساخته می شدند.

• موتورهای الکتریکی به کار رفته در اولین پنکه ها به ساده ترین شکل ممکن عمل می کردند و دو پره متصل به آن را می چرخاندند.
• در مورد کارایی اولین پنکه های ساخته شده باید گفت که تنها می توانستند هوا را به جریان بیاندازند و برای تهویه مکان های کوچک به کار برده می شدند.
• در پنکه های قدیمی هیچ ویژگی پیشرفته ای وجود نداشت. برای مثال این پنکه ها قابلیت تنظیم سرعت یا تایمر نداشتند.
• مصرف برق اولین پنکه ها بالا بود؛ زیرا موتورهای الکتریکی مورد استفاده در آنها فاقد تکنولوژی های مدیریت مصرف برق بودند.

تاریخچه پیشرفت و توسعه پنکه ها

پنکه های سقفی با توسعه پنکه های برقی، توسط مهاجر آلمانی به نام “فیلیپ اچ دل” ساخته شدند. فیلیپ اچ دل در شرکت چرخ خیاطی سینجر مشغول به کار بود. این شخص از موتور چرخ خیاطی برای چرخاندن پره ها استفاده کرد. پس از اتصال پره ها به موتور چرخ خیاطی، آن ها را به سقف متصل کرد و این پنکه ها باعث ساخت پنکه های معمولی نیز شدند. سال ها بعد دل توانست شرکتی را برای ساخت پنکه های سقفی ثبت و راه اندازی کند. همچنین توانست سال ها پس از ساخت پنکه های سقفی، با ایجاد تغییراتی مثل افزودن لامپ، به آن ها جلوه تازه تری ببخشد. تنها سه سال پس از اختراع پنکه سقفی بود که پنکه های معمولی نیز با این سیستم طراحی و ساخته شدند.

در سال 1910 شخصی به نام “وستینگهاوس” شروع به بازاریابی برای نوعی از پنکه های برقی کرد که گفته می شد مصرف برق این نوع پنکه در مقایسه با سایر پنکه ها تا یک چهارم کمتر است. وستینگهاوس پنکه های پنجره ای را برای مصارف خانگی تبلیغ می کرد و یکی از ویژگی های که در مورد آنها توضیح میداد، این بود که برای ساخت پره این پنکه ها از نوعی ورقه پلاستیک باکیفیت استفاده شده که علاوه بر جلوگیری از زنگ زدن آن ها، باعث عملکرد روان تر و آرام تر شده و از پیچ و تاب خوردن بیش از حد آنها جلوگیری می کند. به مرور زمان پنکه ها از نظر طراحی و جنبه زیبایی بسیار توسعه یافتند و ویژگی های بیشتری به آن ها اضافه شد. در حال حاضر پنکه ها یکی از کاربردی ترین ابزارهای تهویه هوا و خنک کردن محیط هستند.

تاریخچه ورود پنکه به ایران

شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید اولین شخصی که پنکه را وارد ایران کرد، ناصرالدین شاه پادشاه دوره قاجار بود. ناصرالدین شاه در دوران پادشاهی خود چندین بار به فرنگستان سفر کرد. در سومین سفر خود به کارخانه تولید وسایل برقی در آلمان سر زد و برای اولین بار با پنکه آشنا شد. به این ترتیب پس از بازگشت ناصرالدین شاه به کشور، پنکه وارد ایران شد و آن را در کاخ گلستان نصب کردند. پس از نصب اولین پنکه، پادشاه برای قسمت های دیگر کاخ مانند حرمسرا و اندرونی نیز چند عدد پنکه سفارش داد.

با توجه به عدم توسعه شبکه تولید و توزیع برق در کشور بعد از ورود اولین پنکه به ایران، در 50 سال بعد و در سال 1320 و با توسعه شبکه توزیع برق تعدادی کارخانه تولید لوازم برقی در ایران فعالیت خود را در زمینه تولید پنکه آغاز کردند. از آن زمان تاکنون، انواع پنکه با قابلیت ها و ویژگی های متفاوت ساخته شده و تبدیل به یکی از محبوب ترین وسایل سرمایشی در فصل تابستان شده اند.